Patay na naman

Nanood ako ng LFS ng The Nun kagabi with my dabarkads kaya past midnight na ako nakauwi at nakatulog. Pero isang oras pa lang akong nakakatulog, bigla akong nagising. Ang unang-unang pumasok agad sa isip ko pagdilat ng aking mata e ‘yung sarili kong kamatayan. Taena ‘yan.

Bigla ko na lang naramdaman ‘yung existential dread at ‘yung consistent fear ko since childhood ‘pag iniisip ko kung pa’no ako mamamatay. Pero dahil pagod at inaantok na talaga ako, di naman nagtagal ‘yung weird experience ko kagabi. Saglit lang akong nabahala at madali naman akong nakabalik sa pagtulog.

Tapos naalala ko, noong isang gabi, napanaginipan ko si Papa. Sa panaginip ko, parang niyayaya n’ya ‘kong manood ng concert. May inabot s’ya sa ‘king ticket, ta’s nu’ng tiningnan ko kung sino ‘yung magko-concert, ang nabasa ko e Spice Girls. Weird.

Nu’ng aabutin ko na ‘yung ticket kay Papa, bigla akong natauhan. Naalala ko bigla while dreaming na matagal nang patay si Papa. So ang ginawa ko, sa halip na kunin ‘yung ticket, sumigaw ako ng “NOOOOO!” Hahaha! Ang O.A. I know, pero natakot kasi ako na baka invitation ‘yon ni Papa para sumama sa kanya.

Ayoko pang mamatay!

Hindi pa ‘ko pangulo ng Pilipinas. Hindi pa ‘ko nananalo ng Palanca saka Nobel Prize. Hindi pa napa-publish ‘yung libro ko. Hindi ko pa nasasabi sa mahal ko na mahal ko s’ya. Kasi naman e! Ang dami pa kasi n’yang isyu sa buhay. Ang dami ko pa ring isyu sa sarili. Arte. Baka mamatay nga akong single at mag-isa.

Sadlyf.

Kung may isang bagay talaga akong kinatatakutan, ‘yun e kamatayan. Hindi ako takot sa mga diktador. Hindi ako takot sa multo. Hindi ako takot mawalan ng trabaho. Hindi ako takot mabigo o matalo. Takot ako sa death. Kase, ‘pag patay na ‘ko at di ko pa nagawa lahat ng gusto kong gawin, wala. Finish na.

Iyon siguro ang dahilan kung bakit sobrang weird at sobrang sama ng pakiramdam ko kaninang madaling-araw nang magising ako at maisip ‘yung tungkol sa sarili kong kamatayan. Pero buti na lang, buhay pa rin ako. Salamat talaga.

Pagpasok ko sa opisina kaninang umaga, nag-chat ‘yung tita ko at sinabing namatay ‘yung kapitbahay namin. Umagang-umaga, kamatayan agad ang nabalitaan ko. Tungkol sa patay na naman! The universe must be telling me something. Ano kaya?

Duterterorismo

Habang nagluluksa ako sa pagkawala ng aso kong si Raffy, patuloy naman ang panggigipit ng administrasyong Duterte sa mga lumad sa Lianga, Surigao del Sur, partikular na sa mga Manobo. Humigit-kumulang 1,600 na Manobo na ang lumikas mula sa kanilang tirahan sa kabundukan para makalayo sa mga pulis at sundalong nanggugulo sa kanilang lugar.

Hindi ito ang unang beses na pinahirapan at ginipit ang mga kapatid nating Manobo.

Matatandaan noong Setyembre 2015, panahon pa ni P-Noy, pinaulanan ng bala ng mga miyembro ng AFP paramilitary group sina Dionel Campos, Juvello Sinzo at Belen Itallo sa harap mismo ng ibang lumad. Sa parehong araw, pinatay din sa loob ng classroom si Emerito Samarca, executive director ng Alternative Learning Center for Agricultural and Livelihood Development o ALCADEV.

Walang malinaw na dahilan kung bakit ginigipit ng mga sundalo at pulis natin ang mga walang-laban na mga lumad. Pinapalabas nila na kuta raw ng mga komunista ang kabundukan ng Mindanao (bagay na dinadahilan nila panahon pa ni Marcos) at doon din daw namumugad ang ilang kalaban ng gobyerno.

Pero sa totoo lang, hindi malayong pinaglalawayan ng gobyerno at ilang negosyante ang mayayamang bundok ng Surigao del Sur. Ang panggigipit na ‘to ay paraan ng mga nasa kapangyarihan para pakinabangan ang likas na yaman ng bansa para sa kanilang sarili. Para makapagmina sila sa mga bundok doon.

Ano’t ano pa man ang tunay na dahilan, hindi dapat gamitan ng puwersa ang mga Manobong tahimik na namumuhay sa Lianga. Hindi sila mayayaman. Hindi sila nakaupo sa ginto o nakatira sa mansyon. Ni hindi nga sila naaabot madalas ng serbisyo ng gobyerno, tapos gaganituhin pa sila?

Ang mas masakit, hinaharang pa araw ngayon ng AFP at PNP ang mga relief goods mula sa mga Pilipinong gustong tumulong sa mga Manobo. Tahasang panggagago at pang-aabuso na ito ng ating pamahalaan. Hindi pupwedeng basta ka na lang manahimik sa ganitong sitwasyon. Katatapos lang ng gulo sa Marawi, tapos ito naman ngayon?

Kaawa-awang Mindanao. Kaawa-awang mga Pilipino. Sumosobra na ang gobyernong ito. #EndMartialLawInMindanao #Duterterorismo #Dutertyranny

Mangarap ka ulit

I think the problem with successful people is that they stop dreaming. Once they’ve achieved their goals, kapag nasa rurok na sila ng tagumpay, saka sila nalo-lost. Parang wala nang direksyon ang buhay nila, kasi nga, narating na nila ang kanilang destinasyon.

Naisip ko ‘to nu’ng magpakamatay sina Anthony Bourdain at Kate Spade saka after mag-breakdown ni Sarah G. sa concert n’ya nang hindi ma-hit ang notes ng Forever’s Not Enough (although baka ‘yun talaga ang trigger ni Ate).

May nabasa rin akong headline na “What do you do after your dreams come true?” Kasi nga, di ba, dahil nakamit mo na ‘yung gusto mo sa buhay, wala ka nang minimithi. Wala ka nang pinaghihirapan. Wala ka na ring motivation para magpakahirap. And that could be hell for some people.

Iyon din siguro ang dahilan kung bakit andaming sikat na tao ang nagpapakamatay kahit matagumpay sila, maayos ang pamumuhay, at napaliligiran ng kaibigan, fans at pamilya. I can’t be too sure ‘coz I’m no shrink, but there seems to be a link between achieving your goals and suicide (or depression leading to suicide).

Isa pa, di ba kapag wala kang magawa sa buhay, kapag bored ka, du’n ka napapaisip masyado tungkol sa buhay at kamatayan, sa silbi natin sa mundo, sa halaga ng mga nagdaaang araw at kung anu-ano pang existential shizz. Truly, an idle mind is the devil’s playground. And that might somehow correlate with depression as well.

Ang tanong ngayon, ano nang gagawin mo kapag nakamit mo na ang iyong pangarap?

Well, for one, you can reap the fruits of your hard labor or share it with others. If that’s not enough, you can always think of ways to further improve your work or your status. Kumbaga sa RPG, magpa-level up ka pa o magpayaman kahit isa ka na sa pinakamalakas na character.

But then again, in one way or another, you’d still reach that zenith. Or you’ll reach your saturation point. If that’s the case, what should you do now? Para sa ‘kin, ang simpleng sagot ay humanap ng ibang avenue to pour your time and effort. In other words, dream again. Mangarap ka ulit.

It may not be for yourself but for other people. For example, pangarapin mong makapagpatayo ng bahay para sa kamag-anak o mahal mo sa buhay. You can also dream of seeing your baby or your niece or nephew grow up. Pwede ka ring mangarap na magka-award o maging bihasa sa ibang larangan.

The dream doesn’t have to be big or long-term. Pwede namang short-term, like makapunta sa ganito o ganyang lugar, o makatapos ng tula o kuwento. Pwede ring maliliit lang pero may lalim at kahulugan, like makadalaw sa orphanage o makakilala ng bagong kaibigan.

I guess the bottom line is to always find a purpose in this world. A purpose in your own terms. Baka naman kasi ‘yung iba, kailangan lang ng simpleng pangarap. Di naman dapat malalalim o malalaki palagi. That’s important, of course, pero for your sanity, maybe it’s more pragmatic and healthful to dream smaller yet meaningful dreams.

Sabi nga nila, life is what you make it. Same with creating new dreams when you’re lonely at the top.